4261. |
4262. Primož Trubar in Bartolomé de Las CasasBarbara Pregelj, 2008, izvirni znanstveni članek Opis: Primož Trubar in Bartolomé de Las Casas sta bila sodobnika. Najti je mogoče številne vzporednice v življenju obeh avtorjev (oba sta veliko potovala, s svojim delovanjem sta povzročala konflikte; opus obeh je obsežen, žanr polliterarni, stil pa precej podoben). Toda oba se tudi močno razlikujeta. V glavnem se razlikujeta glede pripadnosti različnima religioznima gibanjema 16. stoletja in njunega različnega pogleda v razumevanju podobe.
Ključne besede: primerjalne študije, literarne značilnosti, reformacija, protireformacija, Trubar, Primož, 1508-1586, Las Casas, Bartolomé de, 1474-1566
Objavljeno v RUNG: 31.01.2018; Ogledov: 3677; Prenosov: 148
 Povezava na celotno besedilo |
4263. |
4264. M31 gamma-ray emission - a closer look at different explanationsChristopher Eckner, Pasquale D. Serpico, Jovana Petrovic, Tijana Prodanovic, 2017, objavljeni znanstveni prispevek na konferenci Ključne besede: Milky Way, M31, gamma-rays, millisecond pulsars, dark matter
Objavljeno v RUNG: 30.01.2018; Ogledov: 4034; Prenosov: 149
 Celotno besedilo (773,73 KB) |
4265. Почетен курс по астрономија (5): Астрономски карти и соѕвездијаTanja Petrushevska, 2009, poljudni članek Opis: Визијата на оваа 2009 година, прогласена за Меѓународна година на астрономијата, е луѓето да го пронајдат своето место во универзумот преку небото. Гледајќи го ноќното небо, сјајните ѕвезди изгледа дека формираат фигури кои наликуваат на нешто: различни митолошки суштества и други животни, а подоцна и на различни модерни предмети. Ова групирање на ѕвездите во соѕвездија е продукт на човечката фантазија и нема никаква физичка основа. Различни култури имаат различни соѕвездија, во зависност од нивната митологија, историја и средина.
Ključne besede: introductory course of astronomy
Objavljeno v RUNG: 29.01.2018; Ogledov: 2652; Prenosov: 0
Gradivo ima več datotek! Več... |
4266. Почетен курс по астрономија (4): Уште астрономски објектиTanja Petrushevska, 2009, poljudni članek Opis: Леопарди во 1813 година забележал: "Највозвишената и најблагородната од сите науки без сомнеж е астрономијата. Човекот се издигнува со помош на неа и над самиот себе, и стигнува да ја разбере причината на најизвонредни феномени." 2009 година е прогласена за Меѓународната година на астрономијата од УНЕСКО и таа ширум светот се одбележува со мноштво активности. Дел од тие активности во Македонија е и овој наш почетен курс по астрономија, со кој сакаме да поттикнеме што повеќе наши сограѓани да ја следат и практикуваат астрономијата. Во овој број ќе читате за бели џуџиња, неутронски ѕвезди, црни дупки, Млечниот пат, галактички јата…
Ključne besede: introductory course of astronomy
Objavljeno v RUNG: 29.01.2018; Ogledov: 2576; Prenosov: 0
Gradivo ima več datotek! Več... |
4267. |
4268. Почетен курс по астрономија (3): Астрономски мерки и објектиTanja Petrushevska, 2009, poljudni članek Opis: Оваа година е Меѓународна година на астрономијата прогласена од УНЕСКО. По тој повод ЕМИТЕР ќе се обиде да ја приближи астрономијата до читателите со повеќе пригодни статии, како и со овој курс за астрономи - почетници. Модерната астрономија го истражува целиот универзум и неговите различни форми на материја и енергија. Масите и димензиите на астрономските објекти обично се огромни, но за да ги разбереме нивните карактеристики, се проучуваат и најмалите делови од материјата, молекулите, атомите и елементарните честички. Густините, температурите и магнетните полиња во универзумот можат да бидат многу пати поголеми од граничните вредности што можат да се достигнат на Земјата. Унивезумот е огромно поле за проучување, не само поради својата големина, но и поради вариететот на објектите и феномените кој што се дел од него.
Ključne besede: introductory course in astronomy
Objavljeno v RUNG: 29.01.2018; Ogledov: 2583; Prenosov: 0
Gradivo ima več datotek! Več... |
4269. Slovene-Friulian-Italian Literary Connections at the Beginning of the 20th Century: The Case of Alojz Gradnik and Select Friulian and Italian authorAna Toroš, 2017, izvirni znanstveni članek Opis: Based on the case of Alojz Gradnik (1882–1967), this article deals with previously unresearched Slovene-Friulian-Italian literary connections that occurred during the last years of the Austro-Hungarian Empire and the first years after WWI along the border of today’s Slovenia (Goriška Brda) and Italy (the region of Friuli-Venezia Giulia: the Provinces of Gorizia, Udine and Trieste). The article highlights the parallels in motifs, themes, ideas and form, as well as the connections between Alojz Gradnik and select Friulian and Italian authors from this region. These links are the consequence of living in a joint cultural space and Gradnik’s Friulian family ties, especially with his cousin Maria Samer. The research uncovers certain differences in motifs, themes and ideas stemming from different national identities. Gradnik’s poetry is closest to Friulian lyrical poetry in their descriptions and experiences of a rural setting, predominantly the deep bond felt between the farming people and native land coupled with their terrible social strife. Gradnik and his contemporary Friulian authors also coincide in works with a nationalist theme – on the threshold of WWI both Slovene and Friulian authors infused their work with their personal vision for the future of their own community. They shared a negative literary depiction of the Austro-Hungarian Empire, and the wish to secure a better economic future, to protect and solidify their cultural heritage. Gradnik’s poetry and that of the contemporary Italian (irredentist) authors share a similar literary technique that depicted the national identities of today’s border between Italy and Slovenia; they were ideologically opposed however: while the Italians depicted the Italian view of the region, Gradnik highlights the presence of a Slavic element within the region
Ključne besede: Alojz Gradnik, minority literature, regional comparatistics, Friulian literature, Italian literature
Objavljeno v RUNG: 29.01.2018; Ogledov: 3703; Prenosov: 0
Gradivo ima več datotek! Več... |
4270. Нобеловата награда за физика 2011Tanja Petrushevska, 2012, poljudni članek Opis: Оваа година Нобеловата награда за физика му припадна на важно откритие од областа на космологијата: забрзаното ширење на Универзумот. Ќе се обидам да го опишам ова откритие преку личното искуство, со тоа што присуствував на различните активности на Нобеловата недела, а и со тоа што мојата работа околу докторскиот труд е тесно поврзана со истата тема.
Нобеловата награда е основана од пронаоѓачот на динамитот, шведскиот физичар Алфред Нобел (1833 - 1896) за најголеми достигања во областа на физиката, хемијата, медицината, книжевноста, мирот и економијата. Со исклучок на наградата за мир, Нобеловите награди се врачуваат во Стокхолм на годишната церемонија која се одржува на 10 декември, годишнина од смртта на Алфред Нобел. Оваа година го имав задоволството да присуствувам на церемонијата за доделување на Нобеловите награди. Да се присуствува на оваа церемонија е голема чест бидејќи сите гости се поканети лично од страна на Нобеловата фондација и нема билети на продажба за пошироката јавност. На 8-ми декември секоја година, на Универзитетот во Стокхолм, Нобеловците ги држат познатите Нобелови предавања кои се достапни за сите.
Оваа година, половина од Нобеловата награда за физика ја доби Сол Перлмутер – основач на Supernova Cosmology project, додека пак другата половина од наградата им припадна на Брајан Шмит и Адам Рис од тимот на High-z Supernova Search.
На 12 декември, добитниците на Нобеловата награда за физика и хемија го посетија Универзитетот на Стокхолм каде што имав прилика да ги сретнам.
Мојот професор Ариел Губар од Стокхолм е дел од тимот којшто го издаде едниот од двата труда за кои беше доделена Нобеловата награда. Во почетокот на 1990-тите тој работел како пост-докторанд во лабораторија на "Беркли", САД, каде што се запознал со Сол Перлмутер. Заедно тие скицираат како да го спроведат истражувањето за суперновите. Соработката продолжува, и Сол Перлмутер во текот на следните години е чест посетител на Стокхолм.
Тоа што јас го работам моментално во склоп на докторатот на некој начин претставува продолжение на откритието дека Универзумот се шири забрзано. Следниот чекор е да се истражува Вселената на сè поголеми растојанија, но иако суперновите се многу светли, сепак сме ограничени во тоа колку далечни супернови можеме да откриеме со сегашната генерација на телескопи. Но, оваа граница може да биде проширена со мала помош од гравитацијата.
Тимот, од кој и јас сум дел, сега е составен од Ариел Губар и Раман Аманулах од универзитетот во Стокхолм, и моментално спроведуваме испитување со користење на податоците од Nordic Optic Telescope на Канарските острови, со други зборови, бараме далечни супернови со користење на различни масивни галактички јата како леќа.
Ključne besede: Нобелова награда, физика, 2011, космологија, ширење на вселената, Сол Перлмутер, Брајан Шмит, Адам Рис, Supernova Cosmology project, High-z Supernova Search
Objavljeno v RUNG: 29.01.2018; Ogledov: 3575; Prenosov: 0
Gradivo ima več datotek! Več... |
